DPH Muhammad Yakub: Pejuang Bahasa Melayu dan Ulama Terbilang Tanah Air

03 Aug 2024

The delegation was welcomed by Datu Muhamad Yakup Bin Kari, General

Siapa sangka di sebalik keindahan alam semula jadi dan kekayaan budaya di Kepulauan Riau, terlahir seorang tokoh ulung yang bukan sahaja disegani kerana ilmunya, tetapi juga dihormati kerana semangat perjuangannya dalam memartabatkan bahasa Melayu. Beliaulah Datu Haji Muhammad Yakub bin Kari, seorang ulama, pendidik, dan pejuang bahasa yang namanya terpahat kukuh dalam lipatan sejarah Malaysia, khususnya di Kepulauan Riau.

Dilahirkan pada tahun 1928 di Pulau Penyengat, Kepulauan Riau, DPH Muhammad Yakub merupakan pewaris legasi keilmuan yang kental. Beliau adalah keturunan langsung Raja Ali Haji, seorang sasterawan dan pahlawan tersohor dalam Kesultanan Riau-Lingga. Darah perjuangan dan kecintaan terhadap ilmu yang mengalir dalam dirinya telah mendorong DPH Muhammad Yakub untuk mendedikasikan hidupnya demi kemajuan bangsa dan agama.

Meniti usia mudanya, DPH Muhammad Yakub menyelami lautan ilmu di Madrasah al-Attas, sebuah institusi pendidikan Islam terkemuka di Pulau Penyengat. Di bawah bimbingan guru-guru yang alim, beliau mendalami ilmu-ilmu agama seperti tafsir, hadis, fiqh, dan tauhid. Kecintaannya terhadap bahasa Arab dan Melayu turut diasah sehingga beliau mampu menguasai kedua-dua bahasa tersebut dengan baik. Kecemerlangannya dalam bidang akademik telah membuka peluang kepadanya untuk melanjutkan pengajian ke Universiti Al-Azhar, Mesir.

Kepulangannya ke tanah air selepas menamatkan pengajian di Mesir menandakan permulaan penglibatan aktif DPH Muhammad Yakub dalam dunia pendidikan dan dakwah. Beliau mengajar di Madrasah al-Attas, meneruskan legasi keilmuan nenek moyangnya, dan menyebarkan ilmu agama kepada generasi muda. Kegigihannya dalam mendidik anak bangsa telah membawa perubahan besar dalam sistem pendidikan Islam di Kepulauan Riau, khususnya dalam usaha memodenkan kurikulum dan pendekatan pengajaran.

Selain aktif dalam bidang pendidikan, DPH Muhammad Yakub juga dikenali sebagai seorang ulama yang disegani. Beliau sering dijemput untuk menyampaikan ceramah dan kuliah agama di seluruh Kepulauan Riau. Ceramah-ceramahnya yang sarat dengan ilmu dan disampaikan dengan bahasa yang mudah difahami telah berjaya menarik minat pelbagai lapisan masyarakat untuk mendalami ilmu agama.

Namun, sumbangan DPH Muhammad Yakub bukan sahaja terhad kepada bidang pendidikan dan agama. Beliau juga merupakan seorang pejuang bahasa Melayu yang gigih. Beliau menyedari bahawa bahasa Melayu merupakan aset penting dalam membangunkan bangsa dan negara. Justeru, beliau berusaha keras untuk memartabatkan bahasa Melayu, terutamanya dalam penulisan dan penerbitan.

DPH Muhammad Yakub merupakan penulis yang prolifik. Beliau telah menghasilkan pelbagai karya tulis, termasuk buku, artikel, dan esei, dalam bahasa Melayu dan Arab. Karyanya merangkumi pelbagai bidang seperti agama, sejarah, budaya, dan bahasa. Salah satu karyanya yang terkenal ialah “Sejarah Riau”, sebuah buku yang mengupas sejarah dan budaya Kepulauan Riau dengan terperinci. Melalui karya-karyanya, DPH Muhammad Yakub bukan sahaja menyebarkan ilmu, tetapi juga menanamkan rasa cinta terhadap bahasa Melayu dalam kalangan masyarakat.

Perjuangan DPH Muhammad Yakub dalam memartabatkan bahasa Melayu bukan sahaja tertumpu kepada penulisan. Beliau juga aktif dalam pelbagai organisasi bahasa dan budaya. Antaranya, beliau pernah menjadi Pengerusi Lembaga Adat Melayu Riau dan anggota Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia. Melalui platform-platform ini, DPH Muhammad Yakub gigih memperjuangkan penggunaan bahasa Melayu yang baik dan betul, terutamanya dalam kalangan generasi muda. Beliau percaya bahawa bahasa Melayu mempunyai potensi besar untuk menjadi bahasa ilmu dan bahasa perpaduan di rantau ini.

Ketokohan dan sumbangan DPH Muhammad Yakub telah mendapat pengiktirafan daripada pelbagai pihak. Beliau dianugerahkan gelaran “Datuk Seri Paduka Amanah” oleh Kerajaan Negeri Riau sebagai tanda penghormatan atas jasa dan pengabdiannya kepada masyarakat dan negara.

DPH Muhammad Yakub menghembuskan nafas terakhirnya pada tahun 2001 pada usia 73 tahun. Walaupun jasadnya telah tiada, namun legasi dan semangat perjuangannya tetap hidup dalam sanubari setiap insan yang mengenali dan menghargai jasa-jasanya.

Kelebihan dan Kekurangan Karya DPH Muhammad Yakub

Kelebihan	Kekurangan
Ditulis dalam bahasa Melayu yang mudah difahami	Sebahagian karyanya sukar diperoleh kerana dicetak terhad
Sarat dengan informasi sejarah dan budaya Melayu	Kurangnya kajian mendalam terhadap karya-karyanya
Menyentuh pelbagai aspek kehidupan masyarakat Melayu

Amalan Terbaik Mempelajari Pemikiran DPH Muhammad Yakub

Untuk mendalami dan menghayati pemikiran DPH Muhammad Yakub, berikut adalah beberapa amalan terbaik yang boleh diamalkan:

Mempelajari Karya-karyanya: Mulakan dengan membaca karya-karya DPH Muhammad Yakub seperti “Sejarah Riau” dan “Hikayat Nakhoda Bayan”.
Menghadiri Seminar dan Forum: Sertai seminar atau forum yang membincangkan tentang pemikiran dan sumbangan DPH Muhammad Yakub.
Menjalankan Kajian: Jalankan kajian ilmiah tentang pemikiran DPH Muhammad Yakub dan kaitannya dengan konteks masa kini.
Mengaplikasikan Nilai-nilai: Amalkan nilai-nilai murni yang diperjuangkan oleh DPH Muhammad Yakub seperti cintakan ilmu, semangat patriotisme, dan memartabatkan bahasa Melayu.
Menyebarkan Ilmu: Kongsikan ilmu dan pengajaran yang diperoleh daripada pemikiran DPH Muhammad Yakub kepada generasi muda.

Soalan Lazim tentang DPH Muhammad Yakub

Berikut adalah beberapa soalan lazim berkaitan dengan DPH Muhammad Yakub:

Siapakah DPH Muhammad Yakub?
DPH Muhammad Yakub bin Kari ialah seorang ulama, pendidik, dan pejuang bahasa Melayu yang berasal dari Pulau Penyengat, Kepulauan Riau.
Apakah sumbangan utama DPH Muhammad Yakub?
Beliau terkenal dengan sumbangannya dalam bidang pendidikan, dakwah, dan perjuangan bahasa Melayu. Beliau gigih memartabatkan bahasa Melayu melalui penulisan dan penglibatannya dalam organisasi bahasa.
Apakah karya terkenal DPH Muhammad Yakub?
Antara karya terkenalnya ialah “Sejarah Riau” dan “Hikayat Nakhoda Bayan”.

DPH Muhammad Yakub bin Kari merupakan contoh teladan insan kamil yang bukan sahaja mencintai ilmu, tetapi juga gigih memperjuangkannya demi kemajuan bangsa dan agama. Perjuangan dan sumbangannya dalam bidang pendidikan, dakwah, dan bahasa Melayu wajar dikenang dan dijadikan inspirasi oleh generasi masa kini. Marilah kita bersama-sama meneladani semangat juang dan dedikasi beliau dalam membangunkan ummah dan memartabatkan bahasa Melayu.