Fundamenteel lezen in groep 3: Moeilijke woorden onder de knie krijgen

02 May 2024

Stel je voor: je kind zit in groep 3 en begint echt plezier te krijgen in lezen. Ze herkennen letters, kunnen simpele woordjes als 'maan' en 'vis' lezen, maar struikelen steeds over woorden zoals 'de', 'en' en 'was'. Dit zijn de zogenaamde 'moeilijke woorden' - woorden die niet te ontcijferen zijn met fonetische regels en uit het hoofd geleerd moeten worden. Fundations, een veelgebruikte leesmethode in het Amerikaanse onderwijssysteem, biedt een gestructureerde aanpak om deze 'trick words' onder de knie te krijgen en zo de leesvloeiendheid van jonge leerlingen te verbeteren.

Fundations is een aanvullend leesprogramma dat zich richt op het ontwikkelen van fonemisch bewustzijn, fonetiek, vloeiend lezen, woordenschat en spelling. Het programma is ontworpen om te worden gebruikt naast een uitgebreid leescurriculum en wordt meestal geïmplementeerd in kleuterklassen tot en met groep 3. De methode benadrukt een expliciete en systematische aanpak voor het aanleren van leesvaardigheden, waarbij de nadruk ligt op het geven van een sterke basis in de bouwstenen van taal.

Een van de belangrijkste aspecten van Fundations is de focus op 'trick words', ook wel 'high-frequency words' genoemd. Dit zijn woorden die vaak voorkomen in teksten, maar die moeilijk te ontcijferen zijn met behulp van standaard fonetische regels. In groep 3 komen leerlingen een groot aantal van deze 'trick words' tegen. Denk aan woorden als 'zeggen', 'vader', 'gaan' en 'veel'. Fundations introduceert deze woorden op een gestructureerde manier, waarbij gebruik wordt gemaakt van herhaling, visuele hulpmiddelen en multi-sensorische activiteiten om het onthouden te bevorderen. Kinderen leren de woorden niet alleen te herkennen, maar ook te spellen en in zinnen te gebruiken.

Het leren van deze 'trick words' is essentieel voor het ontwikkelen van leesvloeiendheid. Wanneer kinderen deze woorden automatisch herkennen, kunnen ze hun cognitieve energie richten op het ontcijferen van nieuwe woorden en het begrijpen van de tekst. Dit leidt tot meer plezier in lezen en vergroot de kans op leessucces op lange termijn.

Fundations biedt verschillende hulpmiddelen en strategieën om kinderen te helpen bij het leren van 'trick words'. Zo worden flashcards gebruikt om de visuele herkenning te bevorderen, worden er liedjes en spelletjes ingezet om het leren leuk te maken en wordt er gebruik gemaakt van herhaalde schrijfopdrachten om de spelling te oefenen. Ouders en leerkrachten kunnen samenwerken om deze strategieën thuis en in de klas toe te passen en zo de leerervaring van kinderen te optimaliseren.

Hoewel Fundations een effectieve methode kan zijn om leesvaardigheden te ontwikkelen, is het belangrijk om te onthouden dat elk kind uniek is en in zijn eigen tempo leert. Sommige kinderen zullen de 'trick words' snel oppikken, terwijl anderen meer tijd en ondersteuning nodig hebben. Geduld, aanmoediging en een positieve leeromgeving zijn cruciaal om alle kinderen te helpen succesvol te worden in lezen.

Voor- en nadelen van Fundations

Voordelen	Nadelen
Gestructureerde aanpak voor het aanleren van 'trick words'	Kan repetitief zijn voor sommige leerlingen
Bevordert leesvloeiendheid en -begrip	Vereist training en middelen voor leerkrachten
Gebruikt multi-sensorische activiteiten om het leren te versterken	Mogelijk niet geschikt voor alle leerlingen

Fundations is een waardevol hulpmiddel dat kan bijdragen aan het leesplezier en -succes van kinderen in groep 3. Door een gestructureerde aanpak te bieden voor het aanleren van 'trick words', helpt Fundations kinderen om een stevige basis te leggen voor leesvloeiendheid en -begrip. In combinatie met een ondersteunende leeromgeving en de betrokkenheid van ouders en leerkrachten kan Fundations kinderen helpen hun volledige leespotentieel te bereiken.