Rachitis: een gedetailleerde kijk op de botaandoening

05 May 2024

Stel je voor: een kind dat vrolijk wil spelen en rennen, maar gehinderd wordt door pijnlijke botten en zwakke spieren. Dit is helaas de realiteit voor kinderen die lijden aan rachitis, een botaandoening die ontstaat door een tekort aan vitamine D.

Rachitis, ook wel bekend als de Engelse ziekte, is een aandoening die de botontwikkeling bij kinderen aantast. De aandoening zorgt ervoor dat de botten zacht en zwak worden, waardoor ze gemakkelijk kunnen breken. Hoewel rachitis zeldzaam is in ontwikkelde landen, komt het nog steeds voor in delen van de wereld waar ondervoeding en een gebrek aan blootstelling aan zonlicht wijdverbreid zijn.

De geschiedenis van rachitis gaat eeuwen terug. Er zijn aanwijzingen dat de aandoening al in de Romeinse tijd bestond. Pas in de 17e eeuw werd rachitis echter als een aparte ziekte herkend. In de 19e eeuw werd ontdekt dat blootstelling aan zonlicht de symptomen van rachitis kon verbeteren. Dit leidde tot de ontdekking van vitamine D en de rol ervan bij de botgezondheid.

Rachitis wordt voornamelijk veroorzaakt door een tekort aan vitamine D. Vitamine D is essentieel voor de opname van calcium en fosfor, mineralen die cruciaal zijn voor de botgroei en -ontwikkeling. Een tekort aan vitamine D kan verschillende oorzaken hebben, waaronder:

Onvoldoende blootstelling aan zonlicht: de huid produceert vitamine D wanneer deze wordt blootgesteld aan zonlicht.
Een voedingspatroon dat arm is aan vitamine D: vette vis, eieren en verrijkte voedingsmiddelen zoals melk en sinaasappelsap zijn goede bronnen van vitamine D.
Problemen met de opname van vitamine D: bepaalde medische aandoeningen, zoals coeliakie en cystische fibrose, kunnen de opname van vitamine D in de darmen verstoren.

Het herkennen van de symptomen van rachitis is belangrijk om tijdig te kunnen ingrijpen. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:

Pijn in de botten, vooral in de benen
Spierzwakte
Vertraagde groei
Deformatie van de botten, zoals kromme benen, een vergroeiing van de ribben (rozenkrans) en een vervormde borstkas

De diagnose van rachitis wordt gesteld op basis van een lichamelijk onderzoek, de medische geschiedenis van de patiënt en bloedonderzoek om de calcium-, fosfor- en vitamine D-spiegels te controleren. In sommige gevallen kan een röntgenfoto van de botten nodig zijn om de ernst van de aandoening te bepalen.

Gelukkig is rachitis in de meeste gevallen goed te behandelen. De behandeling is gericht op het corrigeren van het vitamine D-tekort. Dit kan worden bereikt door:

Vitamine D-supplementen: de dosering wordt bepaald door de arts op basis van de ernst van het tekort.
Aanpassingen in het voedingspatroon: het consumeren van voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine D, zoals vette vis, eieren en verrijkte producten.
Meer blootstelling aan zonlicht: het is belangrijk om daarbij de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen om zonnebrand te voorkomen.

Met een tijdige diagnose en de juiste behandeling kunnen de meeste kinderen met rachitis volledig herstellen. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat preventie de sleutel is. Zorg ervoor dat kinderen voldoende vitamine D binnenkrijgen via hun voeding, blootstelling aan zonlicht en/of supplementen, vooral tijdens de eerste levensjaren wanneer de botten zich snel ontwikkelen.